Hoe ‘Ma’ als Japans karakter betekenis krijgt
Het Japanse begrip “Ma” biedt ruimte en tijd in periodes van ‘niet-weten’
In elk coachtraject komt er een moment waarin zowel de coachee als ikzelf even het ‘niet-weten’ ervaren. Dit gebeurt vaak na een aantal sessies, en deze fase kan zes tot acht weken duren. In die tijd duikt de coachee diep in zichzelf, op zoek naar antwoorden op de kernvragen: “Wie ben ik nu? Wat wil ik nu? En wat vraagt het leven van mij de komende jaren?” In Japan hebben ze hier een prachtig begrip voor: *Ma*, dat zowel ruimte als tijd omvat en de waarde van het ‘niet-weten’ onderstreept.
Weerstand tegen het niet-weten
In het Westen voelen we vaak ongemak bij het ‘niet-weten’. We willen zekerheid en proberen deze fase zo snel mogelijk te doorbreken. Maar dat is een gemiste kans. Juist het doorlopen van deze periodes is cruciaal voor zowel persoonlijke als organisatorische transformatie. Het is een fase die tijd en ruimte nodig heeft, die we moeten omarmen in plaats van afwijzen.
Ma: De kracht van leegte
In Japan wordt deze periode veel natuurlijker geaccepteerd. Het begrip “Ma” beschrijft de ruimte tussen twee gebeurtenissen. Het gaat niet om een leegte die contrasteert, maar om een verbindende ruimte die iets nieuws mogelijk maakt. Dit zie je ook in de Japanse muziek, waar de stilte tussen noten net zo belangrijk is als de noten zelf.
Het karakter voor “Ma” bestaat uit twee delen: 門, dat staat voor deur of opening, en 月, wat maan of zon betekent. Samen symboliseren ze het moment waarop het maanlicht door een opening schijnt. De leegte van de opening is essentieel, want het laat het licht door. Het is in die ruimte van ‘niet-weten’ dat transformatie kan plaatsvinden.
Het niet-weten omarmen in coaching
In mijn coachtrajecten zien we het niet-weten als een noodzakelijke fase. Na een aantal sessies waarin we de levensloop, waarden en doelen van de coachee onderzoeken, komt er een moment van loslaten. Loslaten van overtuigingen, relaties of werk dat niet meer dient. Spannend, omdat het nieuwe nog niet zichtbaar is. Maar juist in deze leegte ligt de ruimte voor iets nieuws, en dat is waar “Ma” zijn kracht toont.
In de visie van 3DMens draait alles om het omarmen van deze leegte. Transformatie gebeurt niet in een rechte lijn, maar in die pauzes en tussenruimtes. Daar ontstaat creativiteit en nieuwe inzichten. Het is een proces dat vraagt om geduld en vertrouwen, maar uiteindelijk leidt het naar een helderheid die anders niet bereikt zou worden. Als op alles een direct antwoord zou zijn, wat is dan de functie van het onderzoeken…., en dat is juist het belangrijkste onderdeel van het professionele begeleidingswerk. Door goed te onderzoeken komen antwoorden die in de ‘gehaaste’ versie niet opkomen.
Persoonlijke ervaring met het niet-weten
Ik heb geleerd om deze periodes van niet-weten te omarmen. Sterker nog, ik verlang er soms naar. Ik kan bijvoorbeeld goed dealen met de onzekerheid over werk en opdrachten. Er is dan soms een tijdje ‘niets’. Ik kan het zo laten en dan ervaren wat er gebuerd, welke energie heb ik dan en wat volg ik dan wel of niet. Zo wordt ook die fase van onzekerheid een fase van berusting en connectie met iets diep van binnen. Ik heb dan zelf de ruimte en tijd om het proces te doorlopen. Want ik weet inmiddels wat het oplevert: helderheid, richting en vaak zelfs synchroniciteit.
Synchroniciteit: Het magische moment
Als coachees (en de coaches zelf!) de moed hebben om door deze fase heen te gaan, komen er vaak magische momenten van synchroniciteit. Ze ontdekken waar het voor hen echt om draait en beginnen hun leven opnieuw vorm te geven. De dingen vallen op hun plek, kansen komen op het juiste moment, en binnen een jaar realiseren veel coachees hun doelen. Die momenten van synchroniciteit zijn het meest magische deel van het coachtraject.
De wijsheid van het niet-weten
Het niet-weten is niet iets om bang voor te zijn, maar juist een bron van wijsheid.
Artikel deels gebaseerd op artikel van Petra Hiemstra. Het boek De Wijsheid van het Niet Weten van Estelle Frankl helpen om deze fase beter te begrijpen. Ze leren ons dat de leegte geen einde is, maar een nieuw begin, een moment van potentie dat vraagt om omarmd te worden. Andere literatuur zoals *De Stille Stem* van Jan Oegema en Handboek voor Tijd van Kees Gabriëls en Jan de Dreu.
